Articles

 

In 1857 is de oude, bouwvallige kerk van Elahuizen (voorheen Nijega) afgebroken. De al in hetzelfde jaar gebouwde nieuwe kerk hield het echter maar tot 13 juni 1864 uit, toen kerk en toren door bliksem geheel afbrandden. Direct daarna werd begonnen met de huidige, in Waterstaatstijl gebouwde, kerk. In hoeverre deze een duplicaat is van de afgebrande is helaas niet meer te achterhalen. De huidige kerk werd met de toenmalige middelen in een razend tempo gebouwd en al op 18 december 1864 ingewijd. 'De heerlijkheid van dit laatste huis zal groter worden dan het eerste' uit de profetieën van Hagai diende als inwijdingstekst. Tussen de voormalige pastorie en het kerkgebouw bevindt zich de in 1950 in gebruik genomen consistorie annex vergaderlokaal. De gerestaureerde boerderij 'Dyksherne' tegenover de kerk dateert ook uit 1857. 

 

 

kerkElahuizen 12 

 

kerkElahuizen 11

   

Exterieur

De kerk heeft de simpele vorm van een zaalkerk, verrijkt met neoclassicistische elementen, die vooral terug te vinden zijn in e voorgevel. Deze geven door de met kapitelen bekroonde pilasters en een sterk geprofileerd driehoekig fronton de indruk van een Griekse tempel.

Interieur Oorspronkelijk stonden links van het middenpad houten kerkbanken voor de mannen en rechts een paar rijen stoelen met daarachter een aantal banken voor de vrouwen. Om ruimte te winnen zijn bij de laatste restauratie enkele van de kerkbanken voor de mannen weggehaald en door stoelen vervangen.

 

Orgel

Het orgel werd in 1865 gebouwd door orgelmaker Willem Hardorff. Zijn grootvader had gewerkt bij de beroemde orgelbouwer Albertus Anthoni Hinz. Willem Hardorff bezat vodoende kennis van klassieke orgelbouwmethoden. Het bijzondere van dit kleine eenklaviersorgel is de orgelkast. Het uiterst smaakvolle orgelfront, drie ronde torens met tussenvelden, is heel degelijk en betrouwbaar gebouwd. Op de zijtorens zijn bazuinblazende engelen te zien en op de middentoren bespeelt koning David de harp. Het houtsnijwerk toont bladmotieven met bloemen en vruchten. Opmerkelijk is dat, terwijl een romantisch klankbeeld al in opkomst was, Hardorff zijn orgels - en dus ook dat van Elahuizen - een helder klankbeeld gaf. Sinds 1994 is het kerkgebouw opgenomen in het register van de monumentenwet vanwege het in 1993 gerestaureerde orgel.

 

 

kerkElahuizen 17

 

  kerkElahuizen 6

   
Klokkentoren
De vierkante klokkentoren heeft aan alle kanten twee poortvormige galmgaten met jaloezieën.
In de toren zitten twee luidklokken. De kleine klok is een van de twee klokken die in 1864 zijn gegoten voor Nijega, door de gebroeders Van Bergen te Heiligerlee.
De klok is voorzien van het opschrift: A.H. van Bergen'. De versiering bestaat uit 7 mooie afbeeldingen met globes en wiskundige figuren en een symbolische voorstelling met zandloper en zeis.
De grote klok is uit Koudum afkomstig (1950). De gieters van deze klok uit 1832 waren Petit & Fritsen te Aarle-Rixtel.
Op de klok staat: 'Petit et Fritsen me fuderent' (Petit en Fritsen hebben me gegoten) en heeft een randversiering met licht gotische randen met baldakijnachtige bogen en kwastjes en acanthusbladeren in gebogen motief.
 

 

 Wapen van Elahuizen

Rechts van de ingangspartij is het wapen van Elahuizen aangebracht. Dit is in opdracht van Dorpsbelangen in 1967 door de kunstenaar H.W. Keikes te Leeuwarden in klassieke stip vervaardigd en in 1968 aangebracht.

Het wapen werd goedgekeurd door de Raad voor Heraldiek.

Het dorpswapen van Elahuizen dateert van de 15 e eeuw.
In die tijd waren veel inwoners van Elahuizen betrokken bij de zeevaart. Men voer op de koopvaardijschepen van Hindeloopen en de meer welgestelde Elahuisters hadden er aandelen in.
Het wapen laat een gestileerde kogge zien, dobberend op het groene water, tegen de achtergrond van een blauwe lucht met daarin een gouden zon en een zilveren maan. Hiermee wordt uitgebeeld hoe zwaar het leven van een zeeman destijds was: er moest dag en nacht gewerkt worden om het hoofd boven water te houden.

   wapen

 

kerkElahuizen 2

   
Grafzerk 1734
Aan de achterkant van de kerk is tegen de koorafsluitmuur aan de buitenzijde een grafzerk van een voormalig predikant geplaatst. Deze zerk is het enige dat de twee voorgaande kerkge-bouwen heeft overleefd.
De nog te lezen tekst luidt als volgt:

Ao 1734 den 14 April
 
Is in den Heere ontslaepen
 
De Eerwaerde en Welgeleerde
 
Do Rombartus lorna
 
Bedienaar des GODdelijken
 
Woords in NIJEGA en ELAHUISEN old 36 laren
 
7 Maanden en 5 Dagen in het Twaalfde laar Zijnes Dienstes
 
Ende ligt alhier begraven
 
Inveni Potum Spes et Fortuna
 
Valeto Spiritus Aeterna
 
Gaudia Lucis Habet.
De vertaling van de Latijnse tekst is: 'Ik heb de haven gevonden, de aardse beslommeringen raken mij niet meer. Mijn geest geniet de eeuwige vreugde van het Hemelse Licht'.